Ngày 25-4-2008, tại thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng, Bộ Văn hóa – Thể thao – Du lịch (Cơ quan đại diện phía Nam) và Hội Khoa học lịch sử Việt Nam đã phối hợp tổ chức hội thảo “Nhà lao thiếu nhi Đà Lạt”. Hội thảo có sự tham gia của các nhà nghiên bứu sử học, đại diện tù thiếu nhi Đà Lạt ở các tỉnh, TP như: Đà Nẵng, Quảng Nam, Khánh Hòa, Bình Thuận, Đồng Nai, TPHCM, Long An, Bến Tre…
Nhà lao Đà Lạt do đế quốc Mỹ và tay sai xây dựng năm 1971 với cái tên “Trung tâm giáo huấn thiếu nhi Đà Lạt” , tồn tại cho đến sau ngày ký hiệp định Paris. Đây là nơi giam giữ, tra tấn trên 600 chiến sĩ cách mạng nhỏ tuổi chủ yếu từ 12 đến 17, từ khắp các nhà lao miền Nam như Chí Hòa, Côn Đảo, Phú Quốc, Thủ Đức, Tân Hiệp, Kho Đạn Đà Nẵng, Hội An, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên... Chúng định dùng nhà lao này với ý đồ tách thiếu nhi cách mạng khỏi những người đã dày dạn kinh nghiệm đấu tranh, mong bóp chết mầm mống cách mạng từ trong trứng nước, đồng thời xem đối tượng này như thứ trẻ người non dạ dễ chiêu dụ. Trước âm mưu thâm độc của kẻ thù, các chiến sĩ tù nhỏ tuổi đã kiên trung đấu tranh bằng những hình thức như: chống chào cờ, diệt ác, mổ bụng phản đối đàn áp, đấu tranh đòi quyền dân sinh dân chủ, vượt ngục… Đã có 7 cuộc vượt ngục của tù nhân thiếu nhi trong quá trình tồn tại của nhà lao, trong đó có cuộc vượt ngục của 13 em. Trước bạo lực và khí thế của cuộc đấu tranh, địch buộc phải giải tán nhà lao vào tháng 6-1973. Hội thảo đã nghe các nhân chứng trình bày về những hoạt động đấu tranh tại nhà lao Đà Lạt, đồng thời đưa ra các giải pháp bảo tồn di tích nhà lao Đà Lạt và phát huy truyền thống đấu tranh của thanh thiếu niên.
Tin: Hoàng Phương Trang
|